ایستگاه فضایی بین‌المللی یا ISS  (International Space Station) یک ایستگاه فضایی است که با مشارکت بیش از ۱۵ کشور ساخته شده است. این ایستگاه فضایی در مدار نزدیک زمین و در ارتفاع ۳۳۰ تا ۴۳۵ کیلومتری از سطح زمین در حرکت است. سرعت آن در مدار برابر ۲۷٬۶۰۰ کیلومتر بر ساعت است. این ایستگاه هر ۹۳ دقیقه یک مرتبه به دور زمین می‌چرخد که در مجموع، ۱۵/۵ مرتبه مدارگردی روزانه اطراف زمین انجام می‌شود؛ این ایستگاه فضایی با مانورهای «تجدید ارتفاع» با استفاده از موتورهای زیوزدا (ماژول ایستگاه فضایی)، پیوسته مدار خود را در ارتفاع بین ۳۳۰ و ۴۳۵ کیلومتر (۲۰۵ و ۲۷۰ مایل)، حفظ می‌کند. این به معنی طی کردن ۱۵٫۵۴ مدار در روز است.

بیشتر بخش‌های اصلی این ایستگاه فضایی ساخته شده است، اما تا سال‌های پایانی دهه کنونی چند بخش جدید به آن افزوده خواهد شد. پس از تکمیل، ایستگاه فضایی بین‌المللی ۴۵۰ تن وزن خواهد داشت و ۱۲۰۰ متر مکعب فضای کار، تحقیق و زندگی برای فضانوردان فراهم خواهد آورد. ایستگاه فضایی بین‌المللی سومین شی نورانی در آسمان است که با چشم غیر مسلح دیده می‌شود.

ایستگاه فضایی بین‌المللی در حقیقت ترکیبی از چندین پروژه فضایی است که قبلاً توسط کشورهای مختلف برنامه‌ریزی شده بود. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به روسیه، ایستگاه فضایی آزادی آمریکا، آزمایشگاه فضایی کلمبوساروپا و آزمایشگاه فضایی کیبوژاپن اشاره کرد.

حضور فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی از آغاز نخستین ماموریت در ۲۹عقرب ۱۳۷۹  (20 نوامبر 1998) تاکنون بدون وقفه ادامه داشته‌است. این ایستگاه در حال حاضر ظرفیت شش سرنشین دائمی را دارا است، در ابتدای کار ایستگاه سرنشینان آن از سازمان‌های فضایی روسیه و آمریکا انتخاب می‌شدند، تا اینکه در جنوری ۲۰۰۶ یک فضانورد آلمانی سازمان فضایی اروپا، در قالب اردوی 13 به ایستگاه فضایی بین‌المللی سفر کرد. تاکنون روی هم رفته فضانوردانی از ۱۷ کشور جهان در این ایستگاه اقامت کرده‌اند؛ در حال حاضر فضاپیماهای سایوز، پروگرس، فضاپیمای ترابری خودکار، فضاپیمای ترابری اچ-۲، فضاپیمای دراگن و فضاپیمای سیگنوس مسئولیت رساندن سرنشین، خدمات و پشتیبانی را به ایستگاه فضایی بر عهده دارند.

ایستگاه فضایی بین‌المللی پرهزینه‌ترین دستگاه ساخته شده در طول تاریخ بشر است.

این ایستگاه به‌طور کلی شامل دو بخش است: بخش روسی مداری، و بخش آمریکایی مداری. فضاپیماهای کشورهای دیگر به یکی از این دو بخش متصل می‌شوند و همه فضانوردان بر اساس پیمان‌نامه‌های همکاری چندجانبه از این دو بخش استفاده می‌کنند. منبع نیروی الکتریکی ایستگاه فضایی بین‌المللی انرژی خورشیدی است.

در ایستگاه فضایی بین‌المللی، نظارت بر فشار هوا، میزان آکسیجن، آب، و اطفاء حریق توسط سامانه کنترل محیط و پشتیبانی زندگی انجام می‌گیرد.

در کنار آن، تمام آب مصرف شده در ایستگاه ذخیره و بازیابی می‌شود. فاضلاب ایستگاه شامل پسماند و پیشاب سرنشینان از دستشویی‌ها و حمام، و بخار آب داخل ایستگاه جمع‌آوری شده، پس از تصفیه مجدداً آب خالص از آن بازیافته می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ایستگاه فضایی بین‌المللی نقش بسزایی در کمک به ما در درک سیاره زمین و یادگیری در مورد فضای عمیق دارد. طی دو دهه گذشته، هزاران پروژه علمی توسط فضانوردان در آنجا انجام شده و به نوعی خانه‌ای موقت برای فضانوردان و دانشمندان است. طی سال‌های گذشته ایستگاه فضایی بین‌المللی میزبان ۲۴۱ بازدید کننده از سراسر جهان و محل موفقیت و تحقیقات علمی بوده است.

دوم نوامبر روز مهمی برای ایستگاه فضایی بین‌المللی است زیرا ۲۰ سال از زمان رفتن فضانوردان ماموریت اکسپدیشن ۱ به آنجا می‌گذرد. از روز دوم نوامبر سال ۲۰۰۰ تاکنون، این ایستگاه به طور مداوم سرنشین داشته است. تاکنون ۲۲۱ راهپیمایی فضایی برای مونتاژ، تعمیر و به روزرسانی ایستگاه فضایی بین المللی انجام شده است.

منبع: سایت علمی بیگ بنگ، ویکی پدیا
fa.wikipedia.org
bigbangpage.com